A. GİRİŞ
Arabuluculuk kurumunun Türk hukuk sisteminde resmiyet kazanması 07.06.2012 tarihli TBMM oturumunda Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı’nın kabul edilmesi ile gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz 7 senede, her ne kadar arabuluculuk üzerine gerçekleştirilen kanun çalışmalarının sayısının az olduğu gözlerden kaçmasa da günümüzde, bir uyuşmazlık çözüm yolu olarak arabuluculuğun genel hatlarıyla kodifiye edildiğini söylemek mümkündür. Şüphesiz ki hem uygulamada arabuluculuk faaliyetlerinin yaygınlaşması hem de yetkin ve donanımlı arabulucuların sayısının artması ile önümüzdeki yıllarda ihtiyaçları karşılamak adına arabuluculuk ile ilgili kanun çalışmaları sıklaşacak ve temeli güçlü kanuni düzenlemelere dayanan bir arabuluculuk sistemi uygulamada yerini alacaktır.
B. MEVZUATLAR
Türk hukukunda arabuluculuk kurumunun temelleri ilk defa Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı ile atılmıştır. Söz konusu tasarı 07.06.2012 tarihinde TBMM’de kabul edilmiş, 22.06.2012 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanmış ve 22.06.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 14.10.2013 tarihinde ilk arabuluculuk sınavını geçen bir numaralı arabulucunun Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığı tarafından tutulan arabuluculuk siciline kaydolması ile 6325 sayılı Kanun uyarınca arabuluculuk faaliyetleri fiilen başlamıştır.
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun kabul edilmesinin ardından 26.01.2013 tarihli Resmî Gazete’de, Kanun ile aynı tarihte, 22.06.2013’de yürürlüğe girmek üzere Adalet Bakanlığı’nca mülga Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği yayımlanmıştır. 02.06.2018 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan güncel Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği ile 22.06.2013 tarihli Yönetmelik yürürlükten kalkmış olup söz konusu yönetmelik halen yürürlüktedir.
Adalet Bakanlığı tarafından her sene, yeni yılın ilk günü yürürlüğe girmek üzere o yıl için belirlenmiş olan Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi Resmî Gazete’de yayımlanmaktadır. 2019 yılı için Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi 31.12.2018 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış olup 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yukarıda belirtilen kanuni düzenlemelerin yanında; arabuluculara mesleklerinin icrasında rehberlik etmek ve yol göstermek, arabuluculuğa başvuran tarafları bilgilendirmek ve onların korunmasını sağlamak ve barışçıl bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak arabuluculuğa toplum tarafından duyulan kamu güvenini arttırmak adına Türkiye Arabulucular Etik Kuralları düzenlenmiştir. Bu kurallar, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığı tarafından hazırlanmış olup, arabuluculuk sürecinde hem taraflar hem de arabulucu için bir kılavuz niteliğindedir.
V. DİĞER DÜZENLEMELER
Stj. Av. Damla GÜVEN